Steeds meer onderzoek is gericht op therapeutische beïnvloeding van de darmmicrobiota als een veelbelovende behandelstrategie bij diverse ziekten. Naast probiotica kunnen ook micronutriënten de samenstelling van de darmmicrobiota veranderen. Zo laat een pilotstudie gunstige effecten zien van suppletie met vitamine C op de samenstelling en metabole activiteit van de darmmicrobiota.
Bij een aantal ziekten speelt een verstoring in de darmmicrobiota (dysbiose) en van de darmbarrièrefunctie een rol bij de ziekteactiviteit of -progressie. Verschuiving in populaties van darmbacteriën naar soorten met anti-inflammatoire eigenschappen en die de darmbarrièrefunctie verbeteren kan daarom gunstig zijn bij onder andere diabetes type 2, hart- en vaatziekten, niet-alcoholische leververvetting en inflammatoire darmziekten [1,2].
Relatie dysbiose en vitaminetekort
Vitaminetekorten kunnen een ongunstig effect hebben op de samenstelling van de darmmicrobiota en bijdragen aan dysbiose [3]. Suppletie van vitaminen in hoge(re) doseringen kan een modulerend effect hebben op de microbiota [1,3]. Hoewel vitaminen niet voldoen aan de definitie voor ‘prebioticum’ erkent de International Scientific Association for Probiotics and Prebiotics dat vitaminen de samenstelling van de darmmicrobiota kunnen veranderen [2].
Vitamine C
Zo kan vitamine C de gezondheid ondersteunen via gunstige effecten op de samenstelling en metabole activiteit van de darmmicrobiota, verbetering van de darmbarrièrefunctie en via behoud van een normale immuunfunctie [1].
Resultaten van een pilotstudie, uitgevoerd aan de universiteit van Groningen, laten eveneens zien dat suppletie met een hoge dosis vitamine C een gunstig effect heeft op de samenstelling van de microbiota [2]. Aan dit onderzoek namen 14 gezonde personen deel die twee weken lang dagelijks 1000 mg vitamine C kregen. Voorafgaand aan en na afloop van de suppletie werd van elke deelnemer het darmmicrobioom geanalyseerd.
Na twee weken suppletie was er een gunstige verschuiving opgetreden in bacterieclusters. Het meest opvallende effect was de relatieve toename van bacteriën behorende tot de Lachnospiraceae. Deze bacteriefamilie hoort bij de Firmicutes stam en is een van de voornaamste bacteriegroepen in het microbioom van gezonde personen [2]. Ze zijn ook een van de belangrijkste producenten van korte-keten vetzuren. Deze vetzuren, waaronder butyraat, hebben anti-inflammatoire en antioxidant effecten. Butyraat is daarnaast een voorkeursbrandstof voor darmepitheelcellen en beschermt de integriteit van de darmbarrière.
Ook in een andere studie bij gezonde vrijwilligers gaf vitamine C-suppletie een toename in korte-keten vetzuren [2]. Vitamine C gaf het meest duidelijke effect, in vergelijking met andere vitaminen (vitamine A, B2, D, E). Dat gold eveneens voor de toename in diversiteit van darmbacteriesoorten [2,4].
Deze studieresultaten wijzen erop dat suppletie met een hoge dosis vitamine C, via effecten op de darmmicrobiota, mogelijk gunstig zou kunnen zijn bij ziekten waarbij dysbiose een rol speelt, waaronder inflammatoire darmziekten, metabole-, cardiovasculaire- en neurodegeneratieve ziekten [2].
Referenties:
- Li XY, Meng L, Shen L, et al. Regulation of gut microbiota by vitamin C, vitamin E and β-carotene. Food Res Int. 2023 Jul;169:112749.
- Otten AT, Bourgonje AR, Peters V, et al. Vitamin C Supplementation in Healthy Individuals Leads to Shifts of Bacterial Populations in the Gut-A Pilot Study. Antioxidants (Basel). 2021 Aug 12;10(8):1278.
- Steinert RE, Lee YK, Sybesma W. Vitamins for the Gut Microbiome. Trends Mol Med. 2020 Feb;26(2):137-140.
- Pham VT, Fehlbaum S, Seifert N, et al. Effects of colon-targeted vitamins on the composition and metabolic activity of the human gut microbiome- a pilot study. Gut Microbes. 2021 Jan-Dec;13(1):1-20.
Referentie: Springfield Nutra