Het gehalte aan LDL-cholesterol stijgt tijdens de menopauze. Tien procent van deze stijging is te wijten aan verschuivingen in de geslachtshormonen. Dat is de conclusie van een onderzoek dat recent gepubliceerd is in het European Journal of Preventive Cardiology.
In deze studie leggen onderzoekers een verband tussen hormonale veranderingen tijdens de menopauze en metabole veranderingen die hartziekten bevorderen. Eerdere studies maakten geen onderscheid tussen menopauzale effecten en veroudering.
In het onderzoek waren 218 perimenopauzale vrouwen geïncludeerd die bij aanvang geen HRT (hormoonvervangende therapie) gebruikten. De gemiddelde leeftijd bij baseline was 51,7 jaar en de mediane follow-up was 14 maanden. De onderzoekers stelden niveaus vast van 180 metabolieten (lipiden, lipoproteïnen en aminozuren) en twee hormonen (oestradiol en FSH). Ze namen bloedmonsters af bij aanvang en elke drie tot zes maanden tot de vroege postmenopauze. Menstruatiedagboeken in combinatie met FSH-waarden in het bloed gaven informatie over de fase in de menopauze; geen menstruatie gedurende meer dan zes maanden en verhoogde FSH-spiegels, betekende vroege menopauze. In totaal begonnen 35 vrouwen (15%) met HRT tijdens het onderzoek. De onderzoekers voerden gedetailleerde statistische analyses uit om te bepalen welke veranderingen optraden in metabolietspiegels en of deze veranderingen verband hielden met de verschuiving in geslachtshormoonspiegels. Zij testten ook of het metaboliettraject verschilde tussen HRT-gebruikers en niet-HRT-gebruikers.
De menopauze bleek geassocieerd met een statistisch significante verandering in de niveaus van 85 metabolieten. Een verkennende analyse toonde aan dat de menopauzale hormonale verschuiving de verandering in 64 van de 85 metabolieten direct verklaarde, met effectgroottes variërend van 2,1% tot 11,2%. Het ging om LDL-cholesterol, triglyceriden, vetzuren en aminozuren. De analyses werden gecorrigeerd voor leeftijd bij aanvang, duur van de follow-up, opleidingsniveau, rookstatus, alcoholgebruik, lichamelijke activiteit en kwaliteit van de voeding. Een tweede verkennende analyse toonde aan dat HRT geassocieerd was met een verhoging van het HDL-cholesterol en een verlaging van het LDL-cholesterol.
Volgens de onderzoekers lijkt het erop dat het starten van HRT tijdens de overgang naar de menopauze het grootste cardioprotectieve effect biedt. Echter op basis van deze observationele studie alleen kunnen geen zeer sterke conclusies worden getrokken, aangezien het aantal vrouwen dat met therapie begon, klein was en het soort geneesmiddel niet werd gecontroleerd. De onderzoekers geven aan dat het mogelijk is dat de ongunstige metabolietverschuiving ook kan worden verminderd door gezond te eten en lichamelijk actief te zijn.
Referentie:
Karppinen JE, Törmäkangas T, Kujala UM, et al. Menopause modulates the circulating metabolome: evidence from a prospective cohort study. Eur J Prev Cardiol., 2022
Bron: https://www.voedingsgeneeskunde.nl/webartikelen/waarom-de-overgang-hartziekte-bevordert