Archive for the ‘Nieuws’ Category
Vitamine D bij prikkelbare darmsyndroom
Bij vitamine D denken we al snel aan zonlicht, spieren en immuunsysteem. Maar de toepassing van vitamine D blijkt veel breder: onderzoek laat bijvoorbeeld zien dat vitamine D ook kan worden ingezet bij prikkelbare darmsyndroom. Dit is het eerste in-vivo-onderzoek naar het effect van vitamine D op de darmflora.
Een verstoorde darmflora wordt in verband gebracht met aandoeningen van het maagdarmkanaal, zoals prikkelbare darmsyndroom, de ziekte van Crohn en darminfecties. Onderzoek wijst uit dat het zinvol is om dan extra vitamine D3 te suppleren. Maar waarom werkt dat eigenlijk?
“Vitamine D heeft een gunstig effect op de menselijke gezondheid, maar er is nog een gebrek aan in-vivogegevens over het effect van vitamine D3 op het microbioom in de darmen. Daarom hebben we de effecten van orale vitamine D3-suppletie op de darmflora onderzocht bij gezonde vrijwilligers”, aldus de wetenschappers van de universiteit van Graz.
Opzet van het onderzoek
Bij het pilotonderzoek werd een endoscopie gemaakt bij zestien gezonde vrijwilligers, die gedurende 8 weken een vitamine D3-supplement kregen. Zowel voor als na het onderzoek werden er monsters genomen uit de maag, dunne darm, dikke darm en de ontlasting. Op basis daarvan werd de samenstelling van het microbioom in de darmen bepaald.
Suppletie met vitamine D3 bleek de diversiteit van de flora in de maag en de dunne darm te verbeteren. Ook werden daar minder gramnegatieve bacteriën gevonden, waaronder ziekteverwekkende soorten uit de geslachten Pseudomonas, Escherichia en Shigella. In de dikke darm en in de ontlasting werden geen veranderingen gevonden.
“Vitamine D3 moduleert de darmflora van het bovenste spijsverteringskanaal. Dit zou kunnen verklaren waarom vitamine D3 een gunstig effect heeft op ontstekingsziekten van de darm en bacteriële infecties”, zeggen de onderzoekers.
Kennis in de praktijk
Het onderzoek onderschrijft het gebruik van vitamine D3 bij ontstekingsgerelateerde aandoeningen van de darm en als adjuvans bij infecties met pathogenen, zoals E. coli. Maar ook preventief kunnen hoge doseringen vitamine D3 ingezet worden, bijvoorbeeld om het microbioom soortenrijker te maken en zo deze opportunistische bacteriën geen kans te geven.
Referentie:
Mina Bashir, Barbara Prietl, Martin Tauschmann, Selma I. Mautner, Patrizia K. Kump, Gerlies Treiber, Philipp Wurm, Gregor Gorkiewicz, Christoph Högenauer, Thomas R. Pieber, Effects of high doses of vitamin D3 on mucosa-associated gut microbiome vary between regions of the human gastrointestinal tract, Eur J Nutr. 2016; 55: 1479–1489.
Bron: Natura Foundation
Metastudie bevestigt beschermende werking eetbare paddenstoelen tegen kanker
Als je gemiddeld elke dag 20 gram paddenstoelen zoals oesterzwammen, shiitake of champignons eet, is de kans dat je kanker zult krijgen 45 procent kleiner dan als er nooit of bijna nooit eetbare paddenstoelen op je bord komen.
Studie
Verlaag je hartslag en leef langer
Als je jezelf regelmatig inspant en daarbij je hartslag flink laat oplopen, dan is gedurende de rest van de dag je hartslag lager. Da’s logisch. Een getraind hart hoeft in rust minder hard te werken. Een voordeel van zo’n beter functionerend hart is dat je niet alleen beschermd bent tegen hart- en vaatziekten, maar waarschijnlijk ook tegen kanker. Dat laatste kun je afleiden uit een studie die onderzoekers van de University Paris Descartes publiceerden in PLoS One.
Hartslag & longevity
Hoge bloeddruk? Bietensap helpt
Met elke 2 punten [een punt is 1 mm Hg] dat je bloeddruk stijgt neemt je kans op een dodelijke hartaanval of beroerte met respectievelijk 7 tot 10 procent. Daarom verkort een verhoogde bloeddruk je levensduur. Onderzoekers van Queen Mary University of London hebben ontdekt dat mensen met hypertensie hun bloeddruk kunnen verlagen – en dus ook hun sterftekans kunnen verminderen – als ze elke dag een glas rode bietensap drinken.
Bietensap en bloeddruk
Meer omega-3, minder omega-6, minder migraine
Heb je last van migraine? Suppletie met omega-3-vetzuren en een reductie van de hoeveelheid omega-6-vetzuren leidt volgens onderzoekers van het Amerikaanse National Institute on Aging tot een afname van het probleem.
Studie
Meer groenten en fruit, minder stress
Het adagium ‘je bent wat je eet’ is waar op zo ongeveer elk denkbaar vlak van je leven. Zelfs de hoeveelheid stress die je ervaart is mede afhankelijk van je voedingspatroon. Hoe meer groenten en fruit je consumeert, hoe minder last je hebt van stress. Dat blijkt uit een epidemiologische studie die is verschenen in Clinical Nutrition.
Studie
Veganisme is voorwaardelijk gunstig bij diabetes
Voedingspatronen die als gezond bekendstaan, kunnen grote betekenis hebben bij zowel de preventie als behandeling van diabetes type 2. Volgens een systematische review1 uit Italië geldt dat ook voor veganistische voeding. Maar een waarschuwing is op zijn plaats vanwege een mogelijk tekort aan belangrijke voedingsstoffen door het mijden van dierlijke producten.
Voor alle relevante, tot mei 2020 in het Engels verschenen studies werd nagegaan wat veganisme voor effect heeft op de kans diabetes te ontwikkelen en op bloedsuikerwaarden en complicaties bij diabetici. Er werden zeven observatiestudies en acht RCT’s in de review opgenomen. Daaruit viel af te leiden dat door veganistische voeding de prevalentie van diabetes lager wordt. Ook zijn er gunstige effecten bij mensen die de ziekte al hebben omdat hun bloedsuikerwaarden erdoor afnemen. Bovendien verbetert de bloedsuikerregulatie door een evenwichtiger verhouding tussen de hormonen insuline en glucagon.
Het blijft wel de vraag of veganisme de meest voor de hand liggende preventie- en behandelkeuze is omdat er ook voedingstekorten dreigen. De bekendste daarvan is vitamine B12, die van extra belang is bij diabetici die metformine gebruiken omdat dit medicijn tot een tekort kan leiden. Andere nutriënten waaraan tekorten kunnen optreden, zijn calcium, vitamine D, ijzer, zink, omega-3-vetzuren en hoogwaardige proteïnen. Extra alertheid is nodig bij specifieke groepen veganisten, zoals broze ouderen, adolescenten en zwangere of borstvoedende vrouwen.
Als gunstige voedingsmiddelen bij (preventie van) diabetes worden veelal genoemd: groente en fruit, volle granen, peulvruchten en noten, bij vermindering van verzadigde en transvetten. Dat vinden we ook terug bij andere voedingspatronen die vergelijkbare voordelen bij diabetes kennen, zoals vegetarische, mediterrane voeding of een voeding laag in koolhydraten en hoog in proteïne.2 Daar is de kans op voedingstekorten echter veel kleiner.
Referenties:
1 Pollakova D, Andreadi A, Pacifici F, et al. The Impact of Vegan Diet in the Prevention and Treatment of Type 2 Diabetes: A Systematic Review. Nutrients. 2021 Jun 21;13(6):2123. 2 Khazrai YM, Defeudis G, Pozzilli P. Effect of diet on type 2 diabetes mellitus: a review. Diabetes Metab Res Rev. 2014 Mar;30 Suppl 1:24-33.
Risicofactoren pancreaskanker in kaart gebracht
Een ongezonde voeding en leefstijl kan bijdragen aan de ontwikkeling van pancreaskanker. Wetenschappers vonden dat met name roken, overgewicht, diabetes type 2 en alcoholconsumptie een significante invloed hebben op het ontstaan van de ziekte.
Roken is de belangrijkste risicofactor voor de ontwikkeling van pancreaskanker, gevolgd door diabetes. Diabetes is zowel een risicofactor voor als een gevolg van de ziekte. Het risico op pancreaskanker is met name verhoogd bij diabeten die langer dan drie jaar met suikerziekte gediagnosticeerd zijn. Daarbij lijkt het dat ook mensen met prediabetes een verhoogd risico hebben op dit type kanker. Een verhoogde nuchtere glucosespiegel, verhoogd HbA1c en de mate van insulineresistentie zijn tevens geassocieerd met een verhoogd risico op de aandoening.
Consumptie van drie of meer alcoholische drankjes per dag verhoogt de kans op een pancreastumor. Hoe meer men drinkt, hoe hoger het risico. Dit komt doordat alcohol het risico op pancreatitis verhoogt. Pancreatitis geeft ontsteking en weefselschade dat op zichzelf kwaadaardigheid in de hand werkt. Met name de eerste twee jaren na een pancreatitis is het risico op kanker groter.
Een groeiend aantal mensen in westerse landen krijgt te maken met pancreaskanker. Naar verwachting zal dit aantal verder stijgen door een toename aan mensen met overgewicht en diabetes. Door in te zetten op beïnvloedbare risicofactoren, zoals leefstijl, kan de ontwikkeling van pancreaskanker mogelijk worden geremd.
Referentie:
Klein A. Pancreatic cancer epidemiology: understanding the role of lifestyle and inherited risk factors. Nat Rev Gastroenterol Hepatol 2021:18;493–502.
Orale poeptransplantatie gunstig bij metabool syndroom
Een transplantatie van gezonde darmbacteriën (FMT) gevolgd door vezelsuppletie is gunstig voor patiënten met ernstige obesitas en metabool syndroom, volgens een klinisch studie gepubliceerd in Nature Medicine.1
Aan deze dubbelblinde, gerandomiseerde studie namen 70 patiënten deel met een BMI van 40 of hoger. Ze stonden op de wachtlijst voor bariatrische chirurgie en leden allemaal aan het metabool syndroom. Een eerdere studie die in Europa werd uitgevoerd met fecal microbiota transplantation (FMT) bij een klein aantal mannelijke patiënten met obesitas en metabool syndroom leverde veelbelovende resultaten op.2
Patiënten kregen een eenmalige orale FMT gevolgd door een dagelijks vezelsupplement met ofwel fermenteerbare vezels (FV) of niet-fermenteerbare vezels (NV). De FMT’s waren afkomstig van vier magere, gezonde donoren en werden ingenomen in de vorm van 20 capsules. De capsules hadden geen smaak of geur. De deelnemers werden in vier groepen ingedeeld, namelijk FMT-FV (n = 17), FMT-NV (n = 17), placebo met FV (n = 17) of placebo met LF (n = 19).
Aan het einde van de zes weken lieten alleen de deelnemers in de FMT-NV-groep significante verbeteringen in de insulineresistentie zien en hogere aantallen gunstige bacteriën in de darm, vergeleken met de andere groepen. De onderzoekers adviseren om een langer onderzoek te doen, met meer deelnemers en in meerdere centra, om te kijken hoe de transplantatie-vezelcombinatie werkt en om te kijken naar veranderingen in medicatie, gewichtsverlies en andere indicatoren.
Melatonine vermindert markers van chronische inflammatie
Tot de positieve gezondheidseffecten van melatonine behoort een vermindering van chronische inflammatie, zo leert een in 2021 verschenen meta-analyse. Daarmee zijn voor dit hormoon ook indirect gunstige associaties waarschijnlijk met ontstekingsgerelateerde aandoeningen, zoals cardiovasculaire, metabole, psychiatrische en auto-immuunziekten.
De anti-inflammatoire werking van melatonine is hoofdzakelijk onderzocht in dierstudies, maar er zijn ook humane studies gedaan. De Amerikaanse onderzoekers vonden 4.548 referenties, waarvan 31 studies met 1.517 deelnemers aan de criteria voldeden om in de review en meta-analyse te worden opgenomen. Het ging om placebogecontroleerde studies, al dan niet gerandomiseerd.
Gekeken werd in hoeverre markers van inflammatie door exogene melatonine werden verlaagd. Het ging om de interleukinen 1, 6 en 8, tumornecrosefactor (TNF) en C-reactief proteïne (CRP). Uit de resultaten bleek dat dit verlagingseffect alleen bij de drie interleukinen significantie bereikte. Na verwijdering uit de analyse van studies die voor publicatiebias zorgden, verdween het oorspronkelijk ook gevonden effect op TNF. Verlaging van het CRP-niveau trad überhaupt niet op.
De auteurs achten melatonine niet alleen veilig, maar ook ‘an excellent agent for prevention of inflammatory disorders’. Daarnaast zou het deel kunnen uitmaken van de behandeling van inflammatie-gerelateerde ziekten. Omdat bij het ouder worden chronische inflammatie toeneemt en de prevalentie van daaraan gekoppelde ziektes ook, is deze conclusie vooral van belang voor oudere volwassenen.
Referentie:
Cho JH, Bhutani S, Kim CH, et al. Anti-inflammatory effects of melatonin: A systematic review and meta-analysis of clinical trials. Brain Behav Immun. 2021 Mar;93:245-253.