Archive for december, 2019
Combinatie van berberine en co-enzym Q10 effectief bij metabool syndroom
Het metabool syndroom (insulineresistentiesyndroom) is een conditie die gekenmerkt wordt door verschillende naast elkaar voorkomende aandoeningen zoals overgewicht, hoge bloeddruk, een verstoord glucose- en insulinemetabolisme en verstoorde bloedlipiden. Het hebben van het metabool syndroom impliceert een verhoogd risico op zowel diabetes-type-2 en cardiovasculaire aandoeningen. Vooral de hyperinsulinisme in combinatie met insulineresistentie staat op de voorgrond. Naar schatting heeft 90% van alle mensen met overgewicht en 25% van de mensen met een normaal gewicht last van hyperinsulinisme en/of insulineresistentie. Het vergt een brede therapeutische aanpak om de verstoorde processen te herstellen [1].
Sterke stijging
In de afgelopen jaren is de stijging in overgewicht sterk toegenomen. In 1990 had één op de drie volwassen Nederlanders (35,1%) matig of ernstig overgewicht [2]. Sindsdien is het aantal Nederlanders met overgewicht sterk gestegen tot bijna de helft van alle volwassenen (48,8%) in 2017. Het percentage mensen met ernstig overgewicht (obesitas) is in dezelfde periode verdubbeld van 6,2 tot 13,9%. De cijfers zijn vrijwel vergelijkbaar in België: in 2018 had 45% van de Belgen overgewicht [3]. Dit betekent dat er miljoenen Belgen en Nederlanders rondlopen met een verstoorde metabole stofwisseling.
Berberine en co-enzym Q10 zijn mooie tools om bij het metabool syndroom in te zetten. Ze bevorderen beide – via AMPK – de energiedistributie naar de neuronen oftewel de mitochondriale functie in de aanmaak van ATP. Hierbij zijn de actieve B-vitamines als cofactoren betrokken en dus vaak ook essentieel in het suppletie-pakket.
Berberine behoort tot de alkaloïden en komt voor in verschillende planten zoals de Berberis vulgaris (zuurbes). Berberine is effectief bij het reguleren van het glucosemetabolisme, het vermindert insulineresistentie, bevordert de mitochondriale vetverbranding, verlaagt hypertensie, verbetert bloedlipiden als triglyceriden en cholesterolwaarden en werkt ontstekingsremmend [5].
Door berberine in combinatie te nemen met chroom en niacine wordt de werking op glucosemetabolisme, insulinehuishouding en vetstofwisseling bekrachtigd. Chroom heeft daarbij vooral invloed op de glucose- en insulinehuishouding [6,7] en niacine op de bloedlipiden [8]. Aanbevolen dosering berberine is 2 x 500 mg per dag.
Orale CoQ10-suppletie is gekend voor zijn energieboostende werking op de mitochondriën en als antioxidant. Het speelt tevens een bepalende rol voor de celmembraan waar het de vloeibaarheid, stabiliteit en permeabiliteit bepaalt. Het lichaam heeft geen coQ10-voorraad en is zo afhankelijk voor de dagelijkse aanmaak en aanvoer. Bepaalde medicatie zoals statines zijn bekend vanwege de verstorende werking op CoQ10-aanmaak waardoor snel uitputting ontstaat.
CoQ10-suppletie reguleert de bloedglucose- (o.a. HbA1C en HOMA-IR) en lipidenspiegels (o.a. triglyceriden en cholesterol) bij mensen met overgewicht en obesitas [9]. Vooral de simultane aanpak van bloedglucose- als lipidenhuishouding maakt dat coQ10 van grote waarde is in de strategie tegen het metabool syndroom [8]. De mitochondriale energie productie is naast CoQ10 afhankelijk van de verschillende B-vitaminen en vitamine C.
Gebruikt uw cliënt bloedglucoseverlagende medicatie? Het goede nieuws is dat de medicatie naar alle waarschijnlijkheid kan worden afgebouwd. Echter goede (zelf)controle is vereist om dit gecontroleerd te doen en hypo’s te voorkomen.
Referenties:
- www.natuurdiëtisten.nl
- CBS Gezondheidsenquête (tot en met 2013); daarna Gezondheidsenquête / Leefstijlmonitor CBS i.s.m. RIVM. https://www.volksgezondheidenzorg.info/onderwerp/overgewicht/cijfers-context/trends#node-trend-overgewicht-volwassenen.
- https://www.statistiekvlaanderen.be/nl/onvoldoende-beweging-en-overgewicht
- Kim J, Yang G, Kim Y, et al. AMPK activators: mechanisms of action and physiological activities. Exp Mol Med. 2016.
- Hu X, Zhang Y, Xue Y, et al. Berberine is a potential therapeutic agent for metabolic syndrome via brown adipose tissue activation and metabolism regulation. Am J Transl Res. 2018; 10(11): 3322–3329.
- Suksomboon N, Poolsup N, Yuwanakorn A. Systematic review and meta-analysis of the efficacy and safety of chromium supplementation in diabetes. J Clin Pharm Ther. 2014.
- Chen S, Jin X, Shan Z, et al. Inverse Association of Plasma Chromium Levels with Newly Diagnosed Type 2 Diabetes: A Case-Control Study. Nutrients. 2017.
- Meyer-Ficca M. Niacin. Adv Nutr. 2016.
- Huang H, Chi H, Liao D, et al. Effects of coenzyme Q10 on cardiovascular and metabolic biomarkers in overweight and obese patients with type 2 diabetes mellitus: a pooled analysis. Diabetes Metab Syndr Obes. 2018.
- Stiles J, Sparks B, Klenda B, et al. Enhanced uptake in humans of coenzyme Q10 from an emulsified form. Third International Congress of Biomedical Gerontology. June, 1989.
- Jones K, Hughes K, Mischley L, et al. Coenzyme Q-10: efficacy, safety, and use. Altern Ther Health Med. 2002;8:42–55
Bron: Energitica Natura
Moeiteloos afslanken met spirulina
Spirulina is een afslanksupplement. Als zwaarlijvige mensen anderhalve maand tot drie maanden elke dag 2 gram spirulina slikken, zouden ze zomaar een krappe twee kilo kunnen verliezen, zonder dat ze hun leefstijl veranderen. Dat is de conclusie van een meta-analyse van vijf trials, die Iraanse onderzoekers publiceerden in Complementary Therapies in Medicine.
Studie
Bescheiden dosis vitamine D vergroot vetvrije massa
Als gezonde, normale en niet-sportieve mensen gedurende een jaar elke dag een bescheiden dosis vitamine D3 nemen, dan neemt hun vetvrije massa met een halve kilo toe. Tot die conclusie komen Chinese onderzoekers van Xi’an Jiaotong University Health Science Center in een heuse humane studie – die niet is gesponsord door een producent van supplementen.
Studie
Chlorella wapent immuunsysteem
Als je gezond bent, dan kan suppletie met de groene alg Chlorella vulgaris ervoor zorgen dat je gezond blijft. Onderzoekers van Yonsei University in Zuid-Korea ontdekten dat Chlorella vulgaris in gezonde Koreanen het immuunsysteem op scherp zet, en de Natural Killer-cellen in verhoogde staat van paraatheid brengt. De kans dat Natural Killer-cellen kankercellen of ziektekiemen uitschakelen neemt daardoor toe.
Natural Killer-cellen
Eet minder uur per dag, en je wordt gezonder
Het resultaat van een leefstijl met te veel eten van slechte kwaliteit en weinig beweging heeft desastreuze gevolgen voor hart en bloedvaten en de gevoeligheid voor insuline. Artsen vatten dat resultaat samen met de term ‘metabool syndroom’. Dat syndroom laat zich prima bestrijden door verminderen van het aantal uren dat je dagelijks eet, ontdekten onderzoekers van UC San Diego.
Studie
Het belang van zink voor het voorkomen of verminderen van alcoholische leverschade
Te veel alcohol drinken is een van de belangrijkste oorzaken van leverschade en chronische leverziekte.
Te veel alcohol veroorzaakt in eerste instantie leververvetting en kan verder evolueren tot leverontsteking, fibrose, cirrose en leverkanker. Toch krijgt slechts een derde van de alcoholisten gevorderde leverziekte. Andere factoren bepalen mee of alcohol de lever al dan niet beschadigt. Een van die factoren is zink.
Zink is nodig voor het herstel van beschadigd DNA, voor de activiteit van genen, voor neurotransmissie, voor groei en ontwikkeling, voor wondgenezing, voor de regeneratie van de lever, voor gezonde slijmvliezen (darmen, maag, longen), voor sterke botten en voor het immuunsysteem. Het is een antioxidant en ontstekingsremmer.
Chronische alcoholconsumptie veroorzaakt een gebrek aan zink via verschillende mechanismen, onder andere door een verlaagde opname van zink in de darmen, een verhoogde uitscheiding van zink via de urine en een verhoogd verbruik van zink voor de afbraak van alcohol. Dat manifesteert zich onder andere als een slechte wondgenezing, een verzwakte weerstand, een lekke darm en mentale en psychische klachten. Een zinktekort veroorzaakt schade aan alle organen, niet alleen aan de lever (Barve S, 2017).
Een gebrek aan zink verhoogt de doorlaatbaarheid van de darmwand (lekke darm), zodat toxische stoffen uit de darm in het bloed en in de lever terechtkomen (McClain C, 2017).
Een gebrek aan zink verergert alcoholische leverschade, terwijl voldoende zink de lever beschermt tegen de schadelijke effecten van alcohol. Suppletie met zink vermindert alcoholische leverschade en kan zelfs door alcohol veroorzaakte leververvetting omkeren. De gangbare dosering is 50 mg elementair zink per dag (McClain C, 2017; Zhou Z, 2010; Kang X, 2009).
Referenties:
1. Barve S, Chen SY, Kirpich I, et al. Development, Prevention, and Treatment of Alcohol-Induced Organ Injury: The Role of Nutrition. Alcohol Res. 2017;38(2):289-302.
2. Kang X, Zhong W, Liu J, et al. Zinc supplementation reverses alcohol-induced steatosis in mice through reactivating hepatocyte nuclear factor-4alpha and peroxisome proliferator-activated receptor-alpha. Hepatology. 2009 Oct;50(4):1241-50.
3. McClain C, Vatsalya V, Cave M. Role of Zinc in the Development/Progression of Alcoholic Liver Disease. Curr Treat Options Gastroenterol. 2017 Jun;15(2):285-295.
4. Zhou Z. Zinc and alcoholic liver disease. Dig Dis. 2010;28(6):745-50.
Bron: PlaceboNocebo
Watermeloen voorkomt spierpijn
Als je vandaag een paar grote stukken watermeloen eet voordat je hard gaat trainen, heb je morgen minder last van spierpijn. Volgens onderzoekers van de Universidad Politecnica de Cartagena in Spanje komt dat omdat watermeloen een superieure bron van L-citrulline is.
L-Citrulline & meloen
Migraine minder waarschijnlijk bij voldoende vitamine B12
Iemands serumconcentratie vitamine B12 blijkt van invloed op de kans migraine te krijgen. In een case-control-onderzoek vonden Iraanse wetenschappers dat de aandoening is geassocieerd met minder B12 en een daarmee corresponderend verhoogd niveau methylmalonzuur. De vraag naar een mogelijk causaal verband moet in vervolgonderzoek worden beantwoord.
Tot de mogelijke oorzakelijke factoren behoren tekorten aan voedingsstoffen en in de hier besproken studie is het verband onderzocht met het serumniveau vitamine B12. Dat kan niet goed worden vastgesteld aan de hand van de aanwezige hoeveelheid in het bloed: meting kan een normale waarde aangeven, terwijl er toch sprake is van een deficiëntie. Daarom wordt in plaats daarvan het niveau van homocysteïne bepaald of, zoals in dit onderzoek, de concentratie van methylmalonzuur (MMA). Een verhoogde bloedspiegel van dit zuur ontstaat bij een gebrek aan vitamine B12.
De deelnemers aan de studie werden in twee groepen van elk 70 mensen verdeeld. In de ene groep zaten degenen met migraine, de andere bestond uit mensen zonder deze ziekte. Via dagboeken hielden deelnemers aan de eerste groep een maand lang het verloop van de migraine bij, terwijl van beide groepen mensen het serumniveau B12 en MMA werd bepaald.
Bij de mensen met migraine werd een significant lager niveau B12 vastgesteld en zij hadden tevens een hoger MMA-niveau. Bij een onderverdeling in B12-kwartielen hadden degenen in het hoogste kwartiel 80% minder kans op migraine dan degenen in het laagste kwartiel. Bij meting van MMA liepen de personen behorend tot het hoogste kwartiel een vijf maal zo hoog risico op migraine dan degenen uit het laagste kwartiel. De B12- en MMA-niveaus vertoonden geen significante correlatie met de kenmerken van de hoofdpijn noch met de frequentie van de aanvallen. Of de gevonden correlaties ook causaal van aard zijn, moet nader klinisch onderzoek uitwijzen.
Referentie:
Togha M, Razeghi Jahromi S, Ghorbani Z, Martami F, Seifishahpar M. Serum Vitamin B12 and Methylmalonic Acid Status in Migraineurs: A Case-Control Study. Headache. 2019 Oct;59(9):1492-1503. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31471907
Vitamine D geen invloed op insulinegevoeligheid
Een studie uit Noord-Ierland weerlegt de idee dat diabetes iets te maken heeft met vitamine D-tekort. Een groep van 66 patiënten met prediabetes en met een niet-optimale vitamine D-status kreeg placebo of een dagelijkse dosis van 75 microgram vitamine D3. Ondanks de correctie van de vitamine D-status die optrad, kwam er geen verbetering in insulineresistentie (whole body, perifeer, lever), euglycemic clamp-meetresultaten, glucosemetabolisme, plasma-glucose, serum-insuline, HbA1c of bètacelfunctie.
Bevolkingsstudies geven de schijn dat vitamine D-tekort diabetes in de hand werkt. Klinische studies hebben echter niet kunnen aantonen dat vitamine D-suppletie insulinewerking verbetert. Steeds hadden die studies typische gebreken: duurde de studie niet lang genoeg? Was de grenswaarde voor vitamine D-tekort wel scherp genoeg? Of was de dosis te laag?
Deze studie rekent af met al die vraagtekens. De patiënten hadden duidelijk een vitamine D-tekort, duidelijk een insulineprobleem en kregen een voldoende hoge dosis vitamine D. Ook de uitgebreide metingen van insulineresistentie laten nog weinig ruimte over voor twijfel.
Referentie:
Wallace HJ, Holmes L, Ennis CN et al. Effect of vitamin D3 supplementation on insulin resistance and β-cell function in prediabetes: a double-blind, randomized, placebo-controlled trial. Am J Clin Nutr. 2019 Nov 1;110(5):1138-1147
Curcumine effectief bij metabole aandoeningen
Chronische metabole aandoeningen, zoals diabetes, dyslipidemie, hypertensie en overgewicht, gaan gepaard met een verlaging van het eiwithormoon adiponectine. Uit een recente systematische review en meta-analyse blijkt dat curcumine een positief effect heeft op dit eiwithormoon en daarom ter ondersteuning ingezet kan worden in de strijd tegen deze welvaartsziekten.
Adiponectine is een eiwithormoon dat verschillende metabole processen reguleert, waaronder de glucose-regulering en oxidatie van vetzuren. Daarnaast speelt het een rol in het immuunsysteem. In het lichaam is het de tegenhanger van leptine. Beiden worden aangemaakt in vetweefsel en reguleren het hongergevoel en de vetopslag.
Een disbalans in de adiponectine/leptine-ratio leidt onder andere tot een verminderde insulinesensitiviteit. Het verhogen van de adiponectine plasmaconcentratie resulteert in een stimulatie van de vetzuuroxidatie door skeletspieren en remming van de glucoseproductie in de lever, waardoor een gezondere balans in de energiehuishouding kan ontstaan [1]. Een toename van adiponectine wordt daarom in verband gebracht met een verhoogde insulinegevoeligheid.
Tevens heeft het hormoon een ontstekingsremmend effect en werkt het specifiek beschermend op de bloedvaten en het hart bij aanwezigheid van laaggradige ontstekingen [1,2].
Het verhogen van de adiponectine plasmaconcentratie bij (pre)diabetes type 2, overgewicht, atherosclerose, non-alcoholic fatty liver disease en het metabool syndroom zou daarom onderdeel kunnen zijn van de behandelstrategie bij deze aandoeningen [1,3,4].
Curcumine verhoogt adiponectine
Eerder is aangetoond dat curcumine insulineresistentie, hypertensie en overgewicht kan verminderen en de concentratie HDL-cholesterol kan verhogen [1,4]. Het werkingsmechanisme dat hieraan onder andere ten grondslag ligt, is verhoging van de adiponectine plasmaconcentratie en het verbeteren van de adiponectine/leptine-ratio.
Dit werd bevestigd in een recente publicatie van Clark et al. die ingaat op het effect van curcumine op circulerend adiponectine. Door middel van een systematische review en meta-analyse, waarin 6 klinische studies met totaal 652 deelnemers werden geïncludeerd, werd aangetoond dat curcumine de adiponectine plasmaconcentratie significant verhoogt [1].
Gebruikte doseringen in de studies varieerden van 200 tot 1500 mg curcumine per dag gedurende 6 tot 39 weken. Deelnemers waren zowel mannen als vrouwen en waren gediagnosticeerd met (pre)diabetes, overgewicht of metabool syndroom. In alle groepen werd na gebruik van een extract rijk aan curcumine een verhoogde adiponectine plasmaconcentratie gevonden, wat wijst op de werking van curcumine in een brede populatie.
Opvallend was dat het grootste effect op de adiponectine plasmaconcentratie bereikt werd bij gebruik korter dan tien weken. Suppletie gedurende een langere periode lijkt zinvol te zijn voor specifieke subgroepen.
Patiënten met het metabool syndroom die acht maanden lang 1000 mg curcumine per dag gebruikten, hadden zowel een hogere concentratie adiponectine als een lagere concentratie circulerend leptine. Ook mensen met prediabetes lijken baat te hebben bij suppletie gedurende een langere periode. Een hogere concentratie van het eiwithormoon werd gevonden bij gebruik van 1500 mg curcumine per dag gedurende 9 maanden [1].
Deze resultaten zijn in lijn met een review van Simental et al. waaruit tevens blijkt dat adiponectine toeneemt na de consumptie van curcuminoïden. Mogelijk heeft een extract met curcuminoïden (curcumine, desmethoxycurcumine en bisdesmethoxycurcumine) een bredere werking dan curcumine alleen [3].
Curcumine verbetert metabole functies in het lichaam
Metabole stoornissen, zoals diabetes en overgewicht, komen steeds vaker voor. Meer dan de helft van de Nederlanders is te zwaar en meer dan 25% van de mensen heeft een of meerdere risicofactoren op het metabool syndroom [5]. Naast het aanpassen van de voeding en leefstijl kan herstel ondersteund worden met het gebruik van medicatie of voedingssupplementen. Curcuminoïden acteren aan de basis van het probleem, namelijk een verstoorde adiponectine/leptine-ratio.
Het gebruik van curcumine, in een dosering van 200-1500 mg per dag gedurende minimaal tien weken, verbetert de adiponectine/leptine-ratio in een brede populatie en kan daarom een effectief onderdeel zijn van de behandelstrategie bij welvaartsaandoeningen.
Referenties:
- Clark CCT, Ghaedi E, Arab A, et al. The effect of curcumin supplementation on circulating adiponectin: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Diabetes Metab Syndr Clin Res Rev. 2019 Sep;13(5):2819–25.
- Fang H, Judd RL. Adiponectin regulation and function. Compr Physiol. 2018 Jul 1;8(3):1031–63.
- Simental-Mendía LE, Cicero AFG, Atkin SL, et al. A systematic review and meta-analysis of the effect of curcuminoids on adiponectin levels. Obes Res Clin Pract. 2019;13(4):340–344.
- Akbari M, Lankarani KB, Tabrizi R, et al. The Effects of Curcumin on Weight Loss Among Patients With Metabolic Syndrome and Related Disorders: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials. Front Pharmacol. 2019;10:649.
- Nederland de Maat genomen – Wat zijn de belangrijkste resultaten? | RIVM [Internet]. https://www.rivm.nl/nederland-maat-genomen/wat-zijn-belangrijkste-resultaten
Bron: Springfield Nutra