Het lymfatische stelsel – opgebouwd uit lymfe, vaten en lymfocyten – speelt een belangrijke rol in het handhaven van onze gezondheid. Het zorgt enerzijds voor het verwijderen van afvalstoffen en toxische stoffen anderzijds biedt het bescherming tegen microbiële indringers. Het transparante vocht wordt via een gecoördineerd vaten -en kleppensysteem getransporteerd van de periferie naar de veneuze circulatie. Op die manier draagt de lymfatische stroming bij tot het in stand houden van de vochtbalans, de absorptie en het transport van voedingsvetten alsook het versterken van het immuunsysteem.
Lymfoedeem: primaire en secundaire oorzaak
Lymfoedeem treft zo’n 140 à 250 miljoen mensen wereldwijd, waaronder meer vrouwen dan mannen. De lymfatische schade kan primair veroorzaakt worden door genetische mutaties als secundair het gevolg zijn van een infectie, chirurgische ingreep (o.a. borstkanker), vetobstructie en/of verminderde fysieke activiteit. Pathofysiologisch wordt lymfoedeem gezien als een chronische ontstekingsziekte. De verstoorde lymfevochtcirculatie leidt tot activering van ontstekingscellen (o.a. leukotrieën B4) en brengt extracellulaire matrix wijzigingen met zich mee. Hierdoor neemt de lymfatische functie - voornamelijk ter hoogte van de ledematen, genitaliën en gezicht – af. Aanhoudend lymfeoedeem evolueert verder in fibrose en afzetting van vet (lipoedeem), waardoor de lymfatische werking nog meer wordt verstoord en in dit stadium ook lymfedrainage minder soelaas zal bieden.
Lymfoedeemsymptomen verlichten met nutritie
Naast farmacologische middelen zoals diuretica, pijnstillers, antibiotica en benzopyronen is er omwille van de complexiteit en het ontbreken aan effectieve lymfoedeembehandelingen ook meer aandacht voor complementaire therapieën zoals nutritie en synbiotische suppletie. Eén van de veelbelovende moleculen is hydroxytyrosol - een fenolische verbinding gewonnen uit olijfolie – met antioxidatieve en endotheel versterkende eigenschappen. De dagelijkse inname van 7,5 gram hydroxytyrosol (+/- 20 gram Italiaanse extra vièrge olijfolie) resulteerde in een verbeterde levenskwaliteit van vrouwen met primair/ secundair (obesitas) lymfoedeem omwille van de anti-inflammatoire werking. Andere anti-oedemateuze voedingsnutriënten zijn groente-en fruitvezels, kruiden zoals kurkuma en kerrie en omega-3 vetzuren. Ook calorierestrictie en specifieke lichamelijke oefeningen zoals yoga kunnen de lymfoedeemsymptomen verlichten.
Lipoedeem en seleniumtekort
Een Duits retrospectief cross-sectioneel onderzoek (2022) toonde aan dat bijna één op de twee mensen met lymf- en/of lipoedeem kampt met seleniumtekort. Een sporenelement dat zowel een anti-oxidatieve als immuunregulerende functie heeft. Bovendien wordt het tekort nog eens versterkt door een BMI ≥ 30 kg/m2. Een dagelijks tekort aan seleniuminame (70 mcg/dag) wordt gecorreleerd met een uitputting van selenoproteïnen waaronder glutathionperoxidase en de toename van malondialdehyde (MDA), een marker voor lipideperoxidatie. Kortom het is verstandig om bij personen met lymfoedeem de seleniumstatus te controleren en indien nodig aan te vullen met seleniumrijke voeding (Braziliaanse paranoten, vis, schelp- en schaaldieren) of suppletie zoals seleniummethionine.
Bioflavonoïden en veneuze tonus
In diverse klinische praktijken nemen de bioflavonoïden de leidende rol op zich in de aanpak van het oedeemsyndroom. Bioflavonoïden (of vitamine P) verhogen de veneuze tonus, verminderen de doorlaatbaarheid van de vaatwand en verbeteren de lymfe-uitstroom. De klinische studie onder leiding van Kalinin et al. (2021) toonde een anti-oedeemeffect van de onderste ledematen aan door het inzetten van een gemicroniseerde gezuiverde flavonoïdefractie (1000 mg/dag) en elastische compressie. Ook de natuurlijke mix van 100 mg Melilotus officinalis, 300 mg rutine en 100 mg bromelaïne biedt een waardevolle hulp in het reduceren van primair en secundair lymfoedeem.
Bron
OrthoFyto 2024
Referenties:
- Gabriele Bonetti et al. Dietary supplements in lymphedema. J Prev Med Hyg. 2022 Jun; 63(2 Suppl 3): E200–E205.
- Ozdowski L, Gupta V. Physiology, Lymphatic System. In: StatPearls. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2022.
- K Dhuli et al. Improvement of quality of life by intake of hydroxytyrosol in patients with lymphedema and association of lymphedema genes with obesity. Eur Rev Med Pharmacol Sci . 2021 Dec;25(1 Suppl):33-42.
- Christina Pfister et al. Selenium Deficiency in Lymphedema and Lipedema—A Retrospective Cross-Sectional Study from a Specialized Clinic. Nutrients. 2020 May; 12(5): 1211.
- Kalinin R.E et al. Clinical effectiveness of bioflavonoids in the treatment of secondary lower limb lymphedema. IP Pavlov Russian medical Biological Herald Vol 29, No 2 (2021)
- S Michelini et al. Melilotus, Rutin and Bromelain in primary and secondary lymphedema. Lymphology . 2019;52(4):177-186.
Bron: https://www.biok.center/artikel/integrale-lymfoedeem-aanpak-met-selenium-en-bioflavonoiden