Sarcopenie is de medische term voor het geleidelijke verlies van spiermassa en spierkracht naarmate men ouder wordt. Het is geen esthetisch probleem, maar een ernstig gezondheidsprobleem. Oude mensen met sarcopenie hebben soms nog zo weinig spierkracht dat ze hulpbehoevend, afhankelijk en heel kwetsbaar worden.
De belangrijkste reden dat men spieren verliest, is omdat ze niet gebruikt worden. Mensen die het grootste deel van hun leven niet of weinig bewegen, verliezen hun spieren sneller dan mensen die heel hun leven actief zijn. Maar er zijn nog andere factoren die ervoor zorgen dat men tijdens het ouder worden spiermassa en spierkracht verliest: hormonale veranderingen (vb. minder testosteron, minder groeihormoon), chronische ziekten, vrije radicalenschade, ontsteking, beschadigde zenuwen, te weinig eten, niet genoeg proteïnen eten en een gebrek aan bepaalde nutriënten, zoals vitamine D en E.
Vitamine E is een veelbelovende stof om spierverlies te voorkomen en te behandelen. In verschillende studies wordt aangetoond dat vitamine E niet alleen spierafbraak voorkomt, maar ook spieren helpt herstellen. Mensen met lage vitamine E waarden in hun bloed hebben een hoger risico op spierafbraak.
Vitamine E is een antioxidant. Ze beschermt de celmembranen tegen beschadiging door vrije radicalen. De celmembraan is het dunne vliesje rond elke cel, dat de cel afscheidt van haar omgeving. De celmembraan wordt beschouwd als ‘de hersenen van de cel’. Ze geeft onder invloed van de omgeving signalen door naar de celkern voor de aanmaak van bepaalde genen en ze bepaalt welke stoffen in en uit de cel getransporteerd worden, zodat de cel zich voortdurend kan aanpassen aan de omgeving. De celmembraan bestaat voornamelijk uit vetten. Vetten zijn heel gevoelig voor beschadiging door vrije radicalen. Wanneer de celmembraan beschadigd is, verliest de cel haar functies en sterft ze af. Vitamine E beschermt en repareert alle celmembranen, ook die van spiercellen, en voorkomt op die manier spierafbraak.
Vitamine E heeft ook een hormonale werking. Ze is betrokken bij de aanmaak van de geslachtshormonen. Een gebrek aan vitamine E verlaagt de aanmaak van testosteron, oestrogeen en progesteron. Suppletie met hoge doses vitamine E verhoogt de aanmaak van geslachtshormonen (indien nodig) en heeft een gelijkaardige werking als suppletie met testosteron, oestrogeen en/of progesteron (maar dan zonder de bijwerkingen).
Vitamine E is een natuurlijke ontstekingsremmer, ze beschermt zenuwcellen tegen schade en is betrokken bij de overdracht van boodschappen tussen zenuwcellen onderling en tussen zenuwcellen en spiercellen. Zonder zenuwimpulsen kunnen spieren niet samentrekken.
Al deze mechanismen verklaren waarom vitamine E spierafbraak voorkomt.
Preventief wordt 200 tot 400 IE vitamine E aangeraden. Therapeutisch wordt tot 1.200 IE gebruikt.
Neem vitamine E in de vorm van een natuurlijk vitamine E complex: gemengde tocoferolen en tocotriënolen, niet alleen alfa-tocoferol. Let erop dat de tocoferolen in hun natuurlijke vorm voorkomen, de d-vorm; niet de synthetische d,l-vorm.
Wanneer je hoge doses vitamine E neemt, neem je best ook extra vitamine C (en eventueel coënzym Q10). Deze zijn nodig om vitamine E te regenereren.
Vitamine E is een natuurlijke bloedverdunner. Raadpleeg eerst een arts als je bloedstollingsproblemen hebt of bloedverdunners neemt en vitamine E wil nemen.
In de voeding zit vitamine E vooral in plantaardige olie, noten en zaden.
Khor SC, Abdul Karim N, Wan Ngah WZ, et al. Vitamin E in Sarcopenia: Current Evidences on Its Role in Prevention and Treatment. Oxid Med Cell Longev. 2014;2014:914853.
